OKS verwerft zeldzame verguld zilveren theebus

OKS verwerft zeldzame verguld zilveren theebus

zondag 20 maart 2011

De OKS heeft, met steun van de Vereniging Rembrandt, een verguld zilveren theebus verworven. De theebus werd in 1736 gemaakt door de Harlinger zilversmid Sybren Pieters Sonnema en is door de OKS dan ook in bruikleen gegeven aan Gemeentemuseum Het Hannemahuis in Harlingen.

De urnvormige bus heeft een afneembaar deksel met bloemknop. Sybren Pieters Sonnema bewerkte het zilver kunstig met een drijfhamer. De versiering op de bus bestaat uit acanthusbladeren, schelpmotieven en kwastjes en drie portretbustes van twee vrouwen en een man in antieke kledij, afgewisseld met drie vlammende toortsen. Het deksel heeft eveneens een drijfwerk van acanthusbladeren en schelpen. De versieringen zijn in Lodewijk XIV-stijl met motieven naar de bekende graveur, architect en meubel- en tuinontwerper Daniël Marot (1661-1752). Sybren Sonnema merkte de bus met zijn meesterteken, een zon, en het jaarteken 1736.

Waar en wanneer Sybren Pieters Sonnema is geboren, is onbekend. In mei 1722 ging hij in de leer bij de Harlinger zilversmid Sijbout Buma. Tien jaar later werd Sonnema als meester zilversmid toegelaten tot het Harlinger Goud- en Zilversmidsgilde. Als meestersteken koos hij een zon, verwijzend naar zijn achternaam. Hij was gehuwd met Anna Braam (1715-1762), het zevende kind van Claas Huiberts Braam en Elisabeth Symens Sjoekma. Sonnema en zijn vrouw huurden in Harlingen voor 45 gulden per jaar een half huis met aanbehoren aan de noordkant van de Kleine Voorstraat en konden deze woning in 1739 kopen voor 1100 caroli guldens. De woning bestond uit een voorhuis, waar Sonnema waarschijnlijk zijn beroep van zilversmid uitoefende, een binnenkamer, een loodsje, een plaatsje met een regenwaterbak, een boven- en achter opkamer, en zolders. Sybren Pieters Sonnema overleed in 1740.

Ter gelegenheid van de overdracht van de theebus door de Ottema-Kingma Stichting aan het Hannemahuis, organiseerde het Hannemahuis op 23 maart een minisymposium. Drs. H.P. ter Avest, directeur van het Hannemahuis, hield een inleiding over de theebus en de zilversmid die hem maakte. Prof. dr. Y.B. Kuiper, bijzonder hoogleraar aan de faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen, gaf een voordracht over de ‘zilveren‘ wereld van de Harlinger doopsgezinden begin achttiende eeuw en prof. dr. J.R. ter Molen hield een introductie over het project Fries zilver. De heer Ter Molen bekleedt als buitengewoon hoogleraar de leerstoel die de Ottema-Kingma Stichting instelde aan de Radboud Universiteit te Nijmegen.