Gedenkpenning

Omschrijving

Penning op het overlijden van Maria Louise van Hessen-Kassel ('Marijke Meu'). De voorzijde toont de prinses met weduwensluier, en draagt het omschrift 'MARIA LUD[ovica]. D[ei]. G[ratia]. PR[incipissa]. AUR[antiae]. NASS[aviae]. NAT[a]. PR[incipissa]. HASS[iae]. CASS[el].' (Maria Louise, bij de gratie Gods prinses van Oranje en Nassau, geboren prinses van Hessen-Kassel). Op de keerzijde is een graftombe weergegeven met daarvoor het door putti gedragen wapen van Hessen-Kassel; op de achtergrond is de stad Leeuwarden te zien. Het omschrift luidt: 'VIVIT POST FUNERA VIRTUS' (De deugd leeft voort na de begrafenis), terwijl in de afsnede de levensdata staan: 'NAT[a] 7. FE[bruarii] 1688 D[e].NAT[a] / 9 AP[rilis] 1765’ (Geboren 7 februari 1688, overleden 9 april 1765). Op 9 april 1765 overleed Maria Louise van Hessen-Kassel op 77-jarige leeftijd te Leeuwarden. Eise Andeles (1731-1766) maakte op de dood van de vorstin een gedenkpenning, die hij in goud voor ƒ 105 en in zilver voor 5 gulden en 15 stuivers verkocht. De penning werd geleverd in een gedraaid houten doosje, waarin de volgende gedichtjes waren aangebracht: 'Zie hier Princes MARIA's beelt, / Uit Hessen-Kassels bloet geteelt, / Door d'Egt aan Nassauws huis verbonden, / Die meer dan drie-en-vyftig jaar / JAN WILLEMS doot betreurde; maar / Nu, door den doot, heeft weêrgevonden / Dien Prins, haar dapperen Gemaal, / En leeft met hem in ’s Hemels zaal'. Het gedichtje dat op de keerzijde betrekking heeft, luidt: 'De Hooft-stad is verpligt, / Dat zy eene Eerzuil stigt, / Dat zy den schedel cier / Met Palmen en Laurier / Van deez' Godvrugte Vrouw, / Dog matigt uwen rouw, / O Friesen! Dees Vorstin / Vindt bij haar' doot gewin, / En erft een Sterre-kroon, / Haar blanke deugt ten loon'. In de Leeuwarder Courant van 12 juni 1765 liet Andeles weten, dat hij 'ter gedagtenis van het droevig Afsterven … eene Konstige ROUW MEDAILLE OF GEDENK-PENNING' had vervaardigd, 'welke hy 's daags voor de Uitvaart van gemelde Vorstin gedenkt uit te geven'. Al in 1848 wees de penningkundige Jeronimo de Vries Jerz. (1808-1880) op de nauwe verwantschap die bestaat tussen Andeles’ penning en de magistraatspenning van Sneek met het borstbeeld van Maria Louise van Hessen-Kassel, waarvoor de Haagse hofmedailleur Nikolaas van Swinderen (1705-1760) de stempels sneed. Beiden gebruikten de gravure als voorbeeld, die Jacobus Houbraken (1698-1780) in 1751 maakte naar een geschilderd portret door Bernardus I Accama (1697-1756).